(eerder gepubliceerd op 29 juli 2020 op Geloven met autisme)
Om meerdere redenen vind ik de preek een lastig onderdeel van de kerkdienst.
Een hele preek geconcentreerd luisteren is een uitdaging op zich. Afgeleid door de geluiden in huis of buiten. Of door mijn gedachten die met een paar woorden uit de preek aan de haal gaan waarna ik pas een paar minuten later bedenk dat ik aan het luisteren was. In de kerk is het trouwens nog lastiger om me op de preek te concentreren. Je zou het niet zeggen als iedereen rustig aan het luisteren is, maar ook dan zijn er veel afleidende prikkels. De zon die opeens naar binnen schijnt, de persoon voor je die kleding aanheeft die uitnodigt om te gaan tellen of om het patroon te ontdekken. Iemand die zich even beweegt. Geluiden van buiten die doordringen. Zie je met al die afleidingen maar eens te focussen op de inhoud.
Wat betreft die inhoud: in het algemeen en dus ook bij een preek geldt dat ik afhaak bij te veel beeldtaal, ironie, gebruik van uitdrukkingen, et cetera. Of ik begrijp het überhaupt niet, of ik ben zo druk bezig met bedenken wat er wordt bedoeld dat ik de grote lijn van de preek kwijt ben. En de rest dus niet meer kan volgen. Na afloop blijf ik met een groot vraagteken zitten: geen idee wat de boodschap was.
Dat laatste is iets wat ik sowieso lastig vind. Ik heb echt bewondering voor mensen die na afloop kunnen vertellen waar de preek over ging. Door mijn gerichtheid op details zijn er meestal maar een paar dingen die ik onthoud. En is het vaak een klein stukje waar ik bij blijf hangen; of omdat het me positief raakt of juist omdat ik er boos of verdrietig van word.
Een preek kan me zeker wel een goed gevoel geven, me hoop geven. Maar als je dan vraagt wat ik vooral zo goed vond… dan weet ik dat niet.
Voor mij prettige preken beginnen met een korte uitleg van de bijbeltekst. Wat staat er precies en wat is de context van de tekst, wanneer en waarom is het geschreven. Dat helpt om de bijbel te begrijpen. En leg dan pas de link naar nu, naar wat het voor ons betekent.
Wat ook helpt, is dat de structuur van de preek aan het begin wordt aangeduid. Dat helpt mij om bij het verhaal te blijven. En als ik even afgeleid word, kan ik door die structuur vaak weer aanhaken.
Samenvattend:
Een hele preek geconcentreerd luisteren is moeilijk omdat er veel afleidende prikkels zijn. Om toch de aandacht erbij te houden of weer te krijgen, is het helpend als de structuur van de preek bekend is. Een preek is moeilijk te begrijpen als er te veel beeldtaal of uitdrukkingen gebruikt worden. Fijn is het als een bijbeltekst wordt uitgelegd en in de context wordt geplaatst. Dat helpt om de link naar onze tijd te begrijpen.