(eerder gepubliceerd op 24 januari 2021 op Geloven met autisme)
Nooit eerder twijfelde ik zo over de titel van een blog. De titel moet gelijk duidelijk maken waar de blog over gaat. Tegelijkertijd wil ik in de titel ook weer niet te grote woorden gebruiken. Want ik heb niet de illusie dat ik erg veel over dit onderwerp toe kan voegen aan wat al geschreven is.
Toen ik jonger was, nam ik God die de mensen schiep behoorlijk letterlijk. Aangezien ik erg weinig spierkracht had en heb, stelde ik mezelf nogal eens de vraag waarom God mijn spieren zo geschapen had. Zo letterlijk neem ik het nu niet meer. Toch blijven er gelijksoortige vragen overeind. Zonder in detail te treden, kan ik wel stellen dat het leven voor mij heel wat uitdagingen met zich meebrengt. En dat het voor mij vaak meer voelt als overleven. Soms zorgt dit ervoor dat ik boos ben op God en speelt de waaromvraag op. Al probeer ik dit steeds meer los te laten: ik wil niet geloven dat God de oorzaak is (en al helemaal niet als je kijkt naar het grote lijden in de wereld). Maar waar is God dan wel in onze pijn en ons verdriet?
Zelf heb ik veel gehad aan het lezen van het boek Als ’t kwaad goede mensen treft van Harold S. Kushner. Zijn conclusie: ja, het kwaad treft goede mensen, maar dit kwaad komt niet van God.
Hij beschrijft dit aan de hand van 3 stellingen en het bijbelboek Job.
A. God is almachtig en de oorzaak van alles wat er in de wereld gebeurt.
B. God is rechtvaardig en eerlijk.
C. Job is een goed man.
Deze drie stellingen gaan niet samen.
Als God almachtig zou zijn en rechtvaardig, zou Hij geen goed man straffen.
Als God almachtig is en Job is een goed man, dan is het straffen van Job niet rechtvaardig.
Als God rechtvaardig is en Job is een goed man, dan kan het lijden van Job geen straf van God zijn. Dan is God dus niet de oorzaak van alles dat in de wereld gebeurt. Kushner kiest voor deze derde optie.
Neemt dit al mijn vragen weg? Nee, zeker niet. Ergens vind ik het namelijk best moeilijk om aan te nemen dat God inderdaad niet almachtig is. Als ik de verhalen in de bijbel lees, komt daar een ander beeld uit naar voren. Maar ja… dan zou God dus wel de oorzaak zijn van het kwaad? Dat laatste geloof ik zeker niet. Lijden en pijn komt niet van God. Het is pure pech en/of het is wat mensen andere mensen aandoen.
Waar is God dan wel in het kwaad, in het lijden en verdriet dat mensen overkomt?
Ik wil geloven dat God met ons meehuilt, naast ons wil staan, ons wil troosten. Ik wil geloven dat God ons de kracht geeft en de moed om door verdriet en pijn heen onze weg te blijven gaan. Hier wordt het voor mijn autisme wel lastig, want tja… God staat niet letterlijk naast ons, slaat niet letterlijk een arm om onze schouder, stuurt ons niet zelf een kaartje. Maar er zijn wel mensen die dat doen en in die mensen mogen we iets van God zien. Denk ik. Hoop ik…
Een toevoeging aan deze blog wat betreft de stellingen van Kushner: inmiddels geloof ik dat je die eerste stelling in tweeën moet knippen: ‘God is almachtig’ en ‘God is de oorzaak van alles wat er in de wereld gebeurt’. En dat we dat laatste mogen verwerpen. Niet omdat God niet almachtig is, niet omdat God het niet zou kunnen, maar wel omdat God er niet voor kiest. God kiest voor het goede.